Maja Terziova studied in Journalism from the faculty of Law,Iustinionius Primus,at the University of St. Cyril and Methodius.

In addition to her formal education, she attended several training courses related to marketing and media .

Her extended working experience includes: working in non-governmental organizations and private companies in the fields of media, marketing and research where she had the chance to communicate effectively with a number of high-profile clients.

She is an outgoing, enthusiastic, and organized individual with a passion in the field of media and strong work ethics, always looking to build on her existing knowledge and develop new skills.

Maja Terziova

Пишуваат: Маја Терзиова и Адем Јашари

„Личноста, која конфликтните состојби сама си ги креира и режира, се нејзина насушна и душевна храна со заробен ум и најчесто страдаат многу личности, кои се наоѓаат околу нив. Никогаш не покажува желба и склоност за разбирање во интерперсоналните односи,со меѓусебна почит и внимание, никогаш нема чувство за вина,туку обратно – во секоја конфликтна ситуација умее да ја обвини секогаш другата страна и многу свирепо се одмаздува“.

Методи Чепреганов е специјалист по невропсихијатрија и епилептологија со супспецијализација на компјутерска томографија и магнетна резонанца и има заедничка медицинска литература со угледни француски професори. Повеќе од 25 години учествувал во наставата како професор во областа на неврологија и психијатрија. Своите тези ги објаснува на многу едноставен начин, без стручни термини и нејасни зборови за да и ги долови на широката публика. Освен што е многу познат стручњак и по особено актуелни и атрактивни теми за денешно време, иако е во деветтата деценија во животот, Чепреганов се’ уште е активен лекар, држи популарни предавања за стресот и другите болести на денешното време. Неговите предавања за стресот и депресијата имаат многу голема посетеност. Со професор Чепреганов разговаравме за тоа колку и како стресот влијае на нашето здравје, како најчесто организмот реагира при стресни состојби,кои се последиците и како може да се справиме во стресни ситуации. Чепрганов ни објасни и за психичките пречки, агресивноста, гордоста, зависта и нарцисоидноста.

Како би го дефинирале деструктивниот нагон, а како стресот како проблем со кој се соочува голема процентуалност на населението?

-Деструктивниот нагон е ендоген, генетски наследен фактор, кој со добра контрола можеме да го доведеме до рационална стабилност, додека стресот е психо трауматски фактор, кој го напаѓа интегритетот на личноста и ги пореметува параметрите на нормалнотото постоење и доведува до психосоматски болести.

Што означува акумулација на стресоген фактор и дали има решение и одговор?

-Акумулација на стресогени фактори се егзогени психо трауми,кои прават револуција во биолошкиот метаболизам во нашиот организам и за жал секоја пролонгирана стресогена состојба неминовно води до генеза на психосоматски болести.Одговорот лежи во нас, во нашите карактерни особини и во нашата способност да го контролираме стресот и деструкцијата што ја носиме во нас, во името на страста на алчност за пари, моќ и за слава.

Што вели невронауката во однос на агресијата, ароганцијата и насилството?

-Тоа се случува доколку личноста има карактерни особини, без капацитет на соодветна контрола на емоциите, со интелектуална немоќ,со незрелост, со незнаење и привитизам.На пример и корупцијата и подмитеноста претставуваат интелектуална немоќ на заробен и профитерски ум со недостаток на морални, социјални, духовни и етички норми.Агресијата како интелектуална немоќ за справување со соговорникот е отсуство на знаење,немање ментален капацитет и концентрација, култура на комуницирање и однос кон дијалогот во меѓучовечките односи. Во нашиот мозок постојат две спротивставени структури.Едната е нашата емоционална интелеггенција,нашите емоции и емотивен живот кај секого од нас, додека другата ги контролира нашите емоции, ја носи нашата одлука во мисловен процес, со каков вокабулар, но и како и на кој начин, со каква мимична гестикулација,гримаса, боја на глас и движење ќе биде нашиот однос наспроти соговорникот, дома на улица, на работа и сл.

Кој профил на личност го сметате за најпроблематичен?

-Нема полоша работа од самољубието, гордоста, зависта или, со еден збор, од нарцисоидноста и паранојата како погрешна мисла.Нарцисоидноста означува човечки деструктивен нагон, хипертрофирано его (со суета, нетолерантност и инает), извршување на задоволство од суета, егоистичен восхит на сопствените физички или ментални атрибути кои се манифестираат со арогантност и гордост.Таквата личност живее за конфликти и се храни од нив.Конфликтните состојби кои сама си ги креира и режира, се нејзина насушна и душевна храна со заробен ум и најчесто страдаат многу личности кои се наоѓаат околу нив.Никогаш не покажуваат желба и склоност за разбирање во интерперсоналните односи, со меѓусебна почит и внимание,никогаш немаат чувство за вина, туку обратно, во секоја конфликтна ситуација умеат да ја обвинат секогаш другата страна и многу свирепо се одмаздуваат. Сепак, многу по опасна е групната нарцисоидност, која создава еден многу опасен феномен на солидарност и кохезија на една одредена популација. Созреаната група е многу лесна за манипулација и злоупотреба, ништо не може да ја стопира, особено кога ке се појави градација, фанатичност и фанатизам. Разумот едноставно исчезнува. Има многу примери во светската историја, кои на дело ги покажуваат дејствијата на масовната хистерија, како војни, штрајкови, протести, навивање со дивеење по стадионите и сл.

Од што зависи психо профилот на една нација ?

-Од сите архетипови на колективното јас, од што покасно ке зависат менталните и интелектуалните склопови и капацитети на општиот позитивен, или негативен квантум на таа нација, популација или народ, неговото однесување, интелектуален капацитет и знаења, работоспособност, толерантност и флексибилност, визионерство и креативност, со еден збор – нивото на неговото постоење, крајно примитивно од една и високо интелектуално, практично, хумано и издржано од друга страна.

Има ли решение за човековата деструкција?

Теориски да, но, таа е можна само во корелација со хармоничноста и добро осмислена и програмирана висока свесност на еден психо профил, во зрело општество со високи воспитни, едукативни, социјални, правни, економски, морални, етички и духовни норми со богат резервоар на знаења.

Од што зависи превенцијата на агресијата ?

Најпрво од едукацијата и воспитанието, семејството, работното место, условите на живот, ангажираноста, мотивацијата за работа и спортувањето како многу важен фактор.

Корупцијата и подмитеноста е израз на интелектуална немоќ

Не се случило никогаш порано во Македонија луѓето се затворат повеќе од 60 или 80 часови. За прв пат ова се случи на 10 април, петок, од 16:00 часот, до понеделник 13 април, до 5:00 часот, и од 17 април во 16:00 часот до вторник 21 април, до 5:00 часот наутро. Карантинот е дел од мерките за заштита од коронавирусот. Но, како изгледаше живот на затворено на луѓето во Македонија? Учесниците на Мрежата на млади новинари известуваа и го документираа преку фотографии, животот во карантин во нивните населени места. Младите новинари се од различни градови во земјата и сите заедно прикажуваат единствен мулти-димензионален поглед на „затворањето“ на земјата:

Рита Сила е од Тетово. Таа ги направила фотографиите на својата улица “Илинденска„ во центарот на градот.

1: Јажето, кое обично е со алишта, овој пат беше полн со маски. „Ќе ни требаат за подобри денови…сега засега и ним им треба малку одмор“, кажала мајката на Рита, која ги простира на јажето!

2: “Hippie” ананасот додаде позитивни бои и живост на улицата од детството на Рита, која сега е празна. Така беше и на другите улици на Тетово.

3: Јога во карантин. Може да бидете изолирани во четирите ѕида на собата, но експлодирате во внатрешноста на умот и душата!

4: Еден ден пред “ослободувањето„ од првиот карантин. Слободата е важна, Рита се подготвува да ја излезе од куќата 24 часа порано!

6: Дури и Бади (Buddy) е во карантин. Кучето е престрашено што не може да ја излезе од куќата. “Не грижи се Бади, сите сме во оваа тажна ситуација заедно!”

7: Фрижидерот на Рита навистина го има овој натпис „Stay away from the fridge“! (Остани подалеку од фрижидерот). „Продолжувам да јадам, но, единствената разлика е во тоа што кога ќе се приближам до фрижидерот оваа порака ме прави да се смеам“, вели Рита. И да, ни требаат што повеќе насмевки во ова време 🙂

Но, како изгледа долгиот карантин во село каде луѓето живеат во куќи и имаат дворови и градини. Овие слики ги донесе Рита Бехадини, од тетовското село Слатина.

1: На село, физичкото растојание се држи природно и така се вршат пролетните работи. Слатина, Тетово.

2: Кога се работи, може да се прават и шеги, но, секогаш со доволно физичко растојание. Двајца членови на семејство, кои играат во тетовското село Слатина.

3: Дворот создава можност за подготвување и на традиционална храна со традиционални помагала. Флија на сач е чудо!

4: Сите кон флијата но сега без физичко растојание. Но, секако откако ќе се измијат рацете.

Куманово е еден од центрите на битката со коронавирус. Лутфие Нухиу ја донесе атмосферата од центарот на градот.

1: Улицата “Трст„ во центарот на Куманово никогаш не била толку празна на сред ден.

2: Улицата “11 Октомври“, исто така во центарот на Куманово, е без луѓе и возила.

3:Иако во центарот на Куманово, надвор смеат само животните.

А предградието? Албрие Џемаили исто така од Куманово, но од предградие, со своите фотографии прикажува дел од кумановскиот карантин.

1: Не може да се излезе надвор, но, може да се оди високо. Семејство на „пикник“ за време на карантин на терасата на зградата. Фотографиите се направени во населбата Долно Коњаре.

2: Деца во дворот пред празна улица. И тие се зачудени од тоа каде се другите луѓе на населбата која има доста движење. Фотографијата е направена во населбата Долно Коњаре.

3: Мачка во карантин. Кога луѓето не се движат, не се движат ни животните!

4: Куче во карантин. Кога луѓето не се движат, не се движат ни животните!

5: Пејзаж од прозорец, каде цвеќињата се заменети со средства за чистење.

6: Во двор, но, наоколу без бучавата на секојдневието. Сè е празно и без луѓе, како во Куманово така и насекаде.

Скопје не е само главниот град, туку и градот со најголемиот број жители во Македонија. Карактеризирано со населби и општини со различна географија, еве како изгледаше карантинот. Арди Жута носи највпечатливи слики на симболот на Скопје, Чаршијата, но без луѓе, како никогаш порано.

1: Порано, оваа уличка на Чаршијата беше полна со живот. Свеж мирис на кафе, слаткарници, продавници и доста движење. Но, дури и обоените чадори не можат да донесат енергија без луѓето. Фотографијата е направена на вториот ден од 85-часовниот карантин.

2: Не само уличките, туку и продавниците се празни. Ова е продавница на познатата златарска улица на Чаршија. Но, сега злато се домот и здравјето!

3: Оваа автобуска станица е една од пооптоварените. Тоа е во близина на крстосницата на булеварот “Крсте Мисирков“, но без луѓе.

4: Најфреквентната крстосница која поврзува неколку делови на Скопје, како никогаш досега, е празна. Фотографијата е направена за време на 85-часовниот карантин, кога православните верници го славеа и Велигден. Но, градот е без луѓе и на ден на прослави.

Дани Лазаревска ја прикажува атмосферата во дел од Кисела Вода, Скопје. Но, атмосферата е иста, во тек на целиот ден во карантин.

1: Секоја вечер во 8 забавата започнува во Кисела Вода во блиска околина на основното училиште „Невена Георгиева – Дуња“. Од добро озвучениот и помалку украсен со по некоја новогодишна светилка 6ти спрат .Отворањето секоја вечер е со иста песна – Next time, „Ја излези Ѓурѓо“ , помалку и метафорички повикувајќи ги соседите на прозорите и терасите заедно да најдат малку забава во овие помалку и меланхолични и еднолични часови на изолација каде улиците се празни и без луѓе.

1: Сонцето е изгледа едно од малкумината за кое не важи забраната за излегување. Светлината и топлото време често ги тера жителите своите дневни навики да ги пренесат од дневната на балконите како честите попладневни разговори или првото утринско кафе.

Но, не беа празни сите скопски населби. Арта Ќерими прикажува сцени од населба, каде има повеќе куќи и дворови и на чии улици деца и млади излегле пред нивните куќи.

1: Во населбата „Серава“, скоро во центарот на Скопје, општина Чаир, речиси никогаш нема мир. За време на 60-часовниот карантин, младите и децата го искористија добрите временски услови за да си играат пред своите куќи.

Во меѓувреме, Ивана Настеска, носи сцени од Скопје, но, од општина Карпош. Дури и овде, младите со тешкотии се справуваат со рестрикциите за движење, кои нашле други начини.

1: Иако изгледа дека младите уживаат во сонцето, јасно е дека не се среќни со оваа изолација. Фотографијата е направена на улицата “Кленоец„ населба Влае, општина Карпош.

2: Иако не многу среќни што треба да седат дома, младите луѓе за време на полицискиот час, не можеа да одолеат на убавото време, па за рекреација го искористија кровот од зградата во која живеат. Сликата е направена на улица „Кленоец“, во населба „Влае“, општина Карпош.

3: Но, кога доаѓа ноќта, освен возилото на полициската патрола, на улицата „Кленоец“ во населбата „Влае“ во општина „Карпош“ нема никакво движење од други граѓани.

Маја Терзиова носи атмосфера и прикази скопските населби, „Ѓорче Петров“ и „Хром“, каде исто така животот и движењата застанаа.

1: Прв полициски час во Скопје. Улицата „ Ѓорче Петров “ празна како никогаш до сега.

2: Улица „ Исаија Мажовски “ во Скопје за време на 62 часовен карантин, населба „Хром“. Додека соседите кои живеат во куќи прават скара по дворовите, тоа за луѓето кои се во станови е невозможна мисија.

3: Немаат двор за скари, но, релаксација во карантин може да има и на 12 кат.

4: Во временскиот интервал од 20:00 од 20:30 часот, за време на полициски час е дозволено време за прошетка на милениците. Додека луѓето се затворени, во стан или куќи, само тие со миленици може да се на „слобода“.

Ако веќе добивме впечаток за општините и населбите на главниот град, како е долго-часовната изолација во центарот на Скопје? Дорина Ајдини, која живее во центар ја прикажува атмосферата.

1: Рекордно времетраење без автомобили, кое некогаш до сега не го видела, таканаречена област „Рекорд“ во центарот на Скопје.

2: На главната улица „Македонија“, во срцето на Скопје, пред влезот на зградата, е само куче скитник, но, луѓе нема.

3: Ниту едно возило или движење пред Музејот на Град Скопје. Исто како и часовникот на некогашната Железничка станица, во центарот на главниот град, кој застанал од земјотресот во 1963 година, исто така е и чувството за времето во тек на карантинот. Застанало и не поминува.

Теута Бучи, исто така долови сцени од значајни места на главниот град, кои никогаш не се празни.

1: Плоштадот Македонија е центарот на Скопје. Тој видел движења непрестајно, од оние историски, кога е прогласена независноста, убиства, протести, но и празници и концерти. Но, никогаш не бил празен како сега.

2: Ова е улицата „Цветан Димов“ една од главните на општина Чаир. И оваа улица никогаш не е празна, дури ни ноќе. Но, овој поглед е „историски“ бидејќи кој знае кога ќе се повтори!

Шефкије Аласани, во текот на деновите на големите затворања беше во Струга, но ни носи слики и од градот и од селото, освен Струга и Дологожда, село на 11 километри оддалеченост од градот. Еве како изгледаше животот во овие две населени места:

1: Познатото шеталиште покрај реката Црн Дрим во Струга. Иако беше убав и сончев ден ова беше погледот. Жителите на Струга не памтат некогаш да за време на топол пролетен викенд, шеталиштето околу Црн Дрим било потполно празно. Фотографијата е направена на 12 април, околу 13,00 часот.

2: Улицата „Маркс Енгелс“ е главната улица и се наоѓа во центарот на Струга. Вака потполно празна може да се види само за време на изолација во вонредна состојба. Апсолутната тишина можеби им годи само на жителите во своите домови кои никогаш не ја виделе улицата празна, дури ни ноќе.

3: Улиците беа празни и на село. Кога поминаа 50 часа од изолацијата, изгледа дека само за некои деца станало неиздржливо. Фотографијата е направена на 12 април околу 18:00 часот во селото Дологожда.

4: Еден обичен ден во тек на карантин во село се поминува грижејќи се за дворот и уживајќи во истиот семејно. Интересен факт е дека родителите и бабите и дедовците се најсреќни со одлуката за полициски час. Според нив, ова е единствениот начин децата да седат дома и така сите може да поминат повеќе време заедно. Фотографијата е направена по 24 часа карантин, во струшкото село Дологожда во Струга.

5: Карантинот ги натера луѓето да се посветат на кујната и да подготвуваат разни специјалитети. 61-часовната изолација беше причина да многу семејства ја поминат неделата подготвувајќи традиционална храна. Фотографијата е направена во селото Дологожда.

Во Штип немало никакви движења ниту во центарот, ниту на улиците кои поврзуваат различни населби. Теодора Новеска го прикажува овој празен град, но, со мал број движења на оние што имаат дозвола за тоа.

„Затворена“ Македонија

Нова Година е несомнено еден од најголемите празници, кој се слави низ целиот свет. Украсувањето на градовите, локалите и куќите се неодминлива работа, која со годините стана традиција. Новогодишната елка, осветлување и Дедо Мраз се главните симболи, но не и единствените, кои ги гледаме на секој градски плоштад во тек на месец декември. Студентите на Академијата на Демокраси лаб, направија преглед на трошоците за новогодишно украсување во периодот од 2016 – 2019 година за општините Струга, Тетово, Град Скопје, Радовиш, Куманово, Ресен, Битола и Карпош. Карактеристично е дека Град Скопје има највисоки износи за украсувањето, додека од анализа за останатите општини, две компании – „Линк медиа плус“ и „Метал ват – ел“ најчесто добивале јавни набавки.

Град Скопје четири години по ред го украсува „Линк медиа плус“

Пишуваат:Рита Сила и Ардит Рамадани

Карактеристично за Град Скопје во периодот 2016-2019 година, е дека трошоците за украсување за новогодишните празници постојано растат, додека компанијата која ги добивала набавките, останува иста. За новогодишно украсување во 2019 година, 17.852,000 денари граѓански пари Градот Скопје исплатил на жиро сметката на компанијата „Линк медиа плус“, со седиште во Скопје. Оваа компанија која го добила тендерот, немала ниту ниту еден конкурент, и на јавната набавка има само една понуда, таа на „Линк медиа плус“. Ништо помалку е платено за украсувањето во 2018 година, со јавната набавка во висина од 15.989,999 денари, додека во 2017 година, Градот за новогодишнo украсување издвоил 11.999,999. Карактеристично за 2019 година е дека за прв пат на компанијата Линк медиа плус се појави уште една компанија чија понуда, не беше прифатена од Град Скопје. Со тоа, компанијата „Линк медиа плус“ останува во игра, и последователно го добивала тендерот. За новогодишното украсување во 2016 година Град Скопје потрошил вкупно 12.000,600 денари.

Преглед на трошоци за новогодишно украсување на Град Скопје по години: 2019: 17.852,000,00 денари. 2018: 15.989,000,00 денари. 2017: 11,999,999,38 денари. 2016: 12,000,600,00 денари.

Освен милионските тендери за украсување на неколку градови во Македонија за новогодишните празници, компанијата „Линк медиа плус“ позната и по повеќе други услуги кои се бараат од општините, колку што може да се утврди од електронскиот систем за јавни набавки. Неодамна, оваа компанија добила тендери за засадување на жардиниери, обработка на материјали за Нова Година, потоа, обработка на контролни бандероли, набавка на спортска опрема и друго. Базирајќи се на електронскиот систем на јавни набавки, може да се види дека оваа компанија во 2013 година добила тендер од Министерството за земјоделство за обработка на контролни маркици-етикети. Од Општина Карпош има добиено тендер за набавка на спортска опрема. Од истата општина, истата година, има добиено тендер за менување и хортикултурно уредување на двете страни на булеварот „Партизански одреди“ (пролетно и есенско засадување 2013). Истата година, истата компанија има склучено договор со МВР за набавка на униформи. Компанијата во системот за електронски набавки може да се најде и во многу други тендери од разни профили.

Преглед низ факти: Скопје Година: 2019 година Предмет на договорот: новогодишна декорација Изведувач: Друштво за производство, трговија и услуги „Линк медиа плус“ дооел увоз-извоз Скопје Вредност на договорот: 17.582.000,00 ден. Број на примени понуди: 1 Скопје Година: 2018 година Предмет на договорот: новогодишна декорација Изведувач: Друштво за производство, трговија и услуги „Линк медиа плус“ дооел увоз-извоз Скопје Вредност на договорот: 15.989.000,00 ден. Број на примени понуди: 1 Скопје Година: 2017 година Предмет на договорот: новогодишна декорација Изведувач: Друштво за производство, трговија и услуги „Линк медиа плус“ дооел увоз-извоз Скопје Вредност на договорот: 11.999,999,38 ден. Број на примени понуди: 2 Скопје Година: 2016 година Предмет на договорот: новогодишна декорација Изведувач: Друштво за производство, трговија и услуги „Линк медиа плус“ дооел увоз-извоз Скопје Вредност на договорот: 12.000.600,00ден. Број на примени понуди: 1

Општина Карпош за четири години потрошила повеќе од 172.000 евра за новогодишно украсување

Пишуваат: Маја Терзиова и Дора Ајдини

Општина Карпош за периодот од четири години (2016, 2017, 2018 и 2019 година) од општинскиот буџет за новогодишно украсување потрошила нешто повеќе од 172.000 евра или 10.661.678 денари. Околу две третини од овие средства или 6.249.917 денари се потрошени во една година за јавната набавка што ја добила компанијата „Линк Медиа плус“ во 2016 година, во време кога со општината раководеше Стевчо Јакимовски. Со промената на власта, опаѓа и вредноста на набавките за новогодишно украсување, при што во 2017 година се потрошени два милиони денари, во 2018 година 411.761 денари, додека во 2019 година се потрошени два милиони денари. Новогодишните трошоци низ годините Договорот од 2016 година, вклучува новогодишно украсување на јавни површини и огномет, кој е склучен со компанијата „Линк Медиа плус“ на 14.10.2016 година и изнесува 6.249.917 денари. „Линк Медиа“ е на пазарот околу 10 години, која е водечка компанија за украсување на отворени и затворени простори. Договорот од 2017 година, склучен на 22.11.2017 година е во времетраење од три месеци и изнесува два милиони денари со компанијата „Метал Електрик Миодраг“ ДООЕЛ од Скопје, застапувано од Миодраг Милошевиќ. Компанијата се занимава со градежни работи, изведување на патишта, автопати, градежни завршни обработки и архитектонски услуги. Во договорот пишува дека висината на трошоците на Општина Карпош, вклучува трошоци околу поставување на новогодишни елки, светлосни мрежи, светлосни топки, светлосни фигури, сијалички, светлосни коцки и фонтани. Договорот од 2018 година е склучен на 21.12.2018 година, со компанијата „Метал ват –ел“ од Скопје, застапувано од Манка Мангарова и изнесува 411.761.00 денари. Компанијата се занимава со сервисирање на моторни пумпи, трговија со материјали на машински и производствени погони и новогодишно украсување и промотивни материјали за настани. Во договорот од 2019 година, за украсувањето се потрошени два милиони денари од буџетот на Општината, кој е склучен со компанијата „Метал ват –ел“, исто како и во 2017 и 2018 година. Оваа година новогодишно украсување добија платото на „Млечен“ во УЗ „Владо Тасевски“, платото „Коцка“ во Карпош 3, плоштадот „Делфина“ во Влае 2, плоштадот во Бардовци, кружниот тек кај гимназијата „Георги Димитров“, плоштадот во Тафталиџе 2 и паркот спроти Студентскиот дом „Гоце Делчев“. Според досега достапните податоци за склучени одговори на ЕСЈН, од фирмите кои украсуваат во пресрет на 2020 година, скопската фирма „Линк Медиа“ е на прво место по вредност на договорот. Оваа компанија за два договори, со Град Скопје и со Општина Струмица, ќе добие над 300 илјади евра, додека 11 договори во вредност од 185 илјади евра има фирмата „Метал ват –ел“ од Скопје за 2019 година. Компанијата „Линк Медиа“ во 2017 година склучила пет тендери ,вклучувајки ги :Град Скопје, Карпош, Центар, Ѓорче Петров и Струмица.За нив добила договори вредни над половина милион евра. Аплицирањето за тендер трае од 10 до 20 декември, а потоа следува законски рок за објавување на електронска аукција, за доставување на известувањето за донесената одлука како и период на мирување на постапката додека помине рокот за евентуални жалби.

Во изминатите пет години, „Линк медиа плус“ четири пати го украсувала Радовиш

Пишуваат Љубица Иванова и Арта Ќерими

Во системот за електронски јавни набавки (ЕСЈН), податоци за склучени договори за Новогодишно украсување во Радовиш има за 2015, 2016, 2017, 2018 и 2019 година. Вкупната вредност на склучените договори за овие години изнесува 6.575.196 денари односно околу 106.913 евра. Како носители на набавката за 2015, 2016, 2017 и 2019 година се јавува фирмата „Линк медиа плус“ ДООЕЛ – Скопје, а за 2018 година била ангажирана фирмата „МЕТАЛ-ВАТ-ЕЛ“ ДООЕЛ – Скопје. Во 2015 година на е-аукцијата имало две понуди, за услугата изнајмување, монтажа и демонтажа на декоративна опрема за новогодишно и божиќно украсување, склучен е договор со „Линк медиа плус“, вредноста на склучениот договор е 1.029.668 денари со вклучен ДДВ. Подетални информации за тендерот не постојат, ниту пак има прикачено документ со технички спецификации. Во 2016 година, предметот на договорот за јавна набавка е: Монтажа и демонтажа на изнајмена декоративна опрема за новогодишно и божиќно украсување за 2017 година во Општина Радовиш. Носителот на набавката се обврзува да го испорача предметот на договорот на следниот начин- да ја монтира декоративната опрема која е во негова сопственост или е земена под закуп на негов трошок најдоцна до 10.12.2016 година и да изврши нејзина демонтажа на утврдените локации во се според спецификацијата во Општина Радовиш веднаш после 15.01.2017 година. Времетраење на договорот е за период од еден месец. Добиена е само една понуда, а вредност на склучениот договор со фирмата „Линк медиа плус“, со вклучен ДДВ од 1.475.000 денари. Нема прикачено документ со технички спецификации. Во 2017 година за монтажа и демонтажа на изнајмена декоративна опрема за Новогодишно и Божиќно украсување за 2018 година во Општина Радовиш за период од еден месец, добиена е една понуда. Вредноста на склучениот договор со вклучен ДДВ е 1.404.436 денари, повторно со фирмата „Линк медиа плус“. Во документот со технички спецификации даден е детален опис, количина и цени за услугата. Во 2018 година за новогодишно и божиќно украсување за 2019 година, дадена е една понуда и склучен договор со фирмата Метал ват – ел ДООЕЛ од Скопје во вредност од 1.179.292 денари со вклучен ДДВ. Во документот со технички спецификации даден е детален опис, количина и цени за услугата. Во 2019 година повторно е склучен договор со „Линк медиа плус“, а вредноста на договорот изнесува 1.486.800 денари со вклучен ДДВ. Во описот се наведени: Музички инструменти, спортски реквизити, игри, играчки, занаетчиски предмети, уметнички материјали и додатоци; Електрични машини, апарати, опрема и потрошен материјал; осветлување; Мебел (вклучувајќи канцелариски мебел), покуќнина, домашни уреди (со исклучок на осветлување) и производи за чистење; Пиротехнички услуги Времетраење на договорот е во период од два месеци, а добиени биле три понуди. Највисока добиена понуда: 1.271.043 денари, а најниска добиена понуда изнесува 275.000 денари. Критериум за доделување на договор е најниската цена. Општината склучува договор во износ ос 1.260.000 денари, без вклучен ДДВ. Во документот со технички спецификации даден е детален опис, количина и цени за услугата.

Куманово новогодишно „светка“ за 20 илјади евра

Пишуваат: Ивана Настеска и Албрие Џемаили

Општина Куманово за новогодишното украсување за дочекот на 2020 година, потрошила околу 23 илјади евра (1.412.430 денари), според проценетата вредност на тендерот. Јавното претпријатие „Куманово паркинг“ којшто го спровел тендерот сè уште нема доставено до Електронскиот систем за јавни набавки (ЕСЈН) податок за вредноста на склучениот договор. Најчесто, повеќето од општините или јавните претпријатија кои го спровеле тендерот за новогодишно украсување, финалните податоци на ЕСЈН ги објавуваат до крајот на месец јануари. Покрај градскиот плоштад, во Куманово, вообичаено се украсуваат и централните улици „Гоце Делчев“, „11 Октомври“, булеварите „Трета МУБ“ и „Октомвриска револуција Трошоците минимално се намалуваат во последните години За украсувањето за дочекот на 2019 година, Општина Куманово издвоила речиси иста сума од околу 23 илјади евра или 1.416.000 денари. Според склучените договори за изминатите години, поточно за новогодишно украсување за 2016, 2017 и 2018 година, Општина Куманово бележи тренд на намалување на трошоците од неколку илјади евра. Новогодишното украсување во пресрет на 2016 година чинело околу 28 илјади евра (1.770.000 денари) што е најмногу во последниве четири години. Истата година, беше укината и прославата за дочекот на новата година на плоштадот во Куманово од тогашниот градоначалник Зоран Дамјановски, со образложение дека скапи се хонорарите на изведувачите, а интерес и посетеност од граѓаните нема. За 2017 и 2018 година за новогодишното украсување се потрошила идентична сума на пари од по околу 27 илјади евра (1.722.800 денари). Иста фирма добива тендери во различни општини

Иста фирма добива тендери во различни општини Скопската фирма „Метал ват – ел“ две години по ред го добива тендерот за новогодишно украсување на општина Куманово, во вредност од околу 46 илјади евра за двете години. Иако сè уште не е јавно достапен склучениот договор за последната година, во делот на одлуки на ЕСЈН, стои дека избрана била оваа фирма со проценета вредност од околу 23 илјади евра (1.412.430 денари). „Метал ват-ел“ го добила и тендерот за новогодишно украсување и за 2019 година за Општина Куманово, со склучен договор од околу 23 илјади евра или 1.416.000 денари. Истата фирма„Метал ват-ел“, годинава ги доби тендерите за украсување во уште шест општини и тоа: Општина Карпош (околу 33 илјади евра), Општина Охрид (29 илјади евра), Општина Чаир (23 илјади евра), Општина Гази Баба (16 илјади евра), Општина Валандово (околу 10 илјади евра) и Општина Ресен (речиси 8 илјади евра). Во период од 2017 и заклучно со украсувањето за дочекот на 2020 година, според податоците на ЕСЈН, истата фирма „Метал ват-ел“ добила вкупно 19 тендери за новогодишно украсување во македонските опшини. Во 2017 и 2018 ги добила тендерите распишани од Општина Охрид во вредност од 23 илјади евра, односно 16 илјади евра.

Во 2019 година пак, оваа фирма добива 10 општински тендери за новогодино украсување и тоа: Охрид (30 илјади евра), Куманово (23 илјади евра), Чаир (23 илјади евра),Радовиш (19 илјади евра), Гевгелија (17 илјади евра), Гази Баба (13 илјади евра), Валандово (околу 10 илјади евра), Карпош (околку 7 илјади евра), Неготино ( околу 6 илјади евра) и Крива Паланка (околу 6 илјади евра). Во 2017 и во 2018 година пак, тендерите на новогодишно украсување од Општина Куманово ги добивала фирмата „Линк медиа груп“ од Скопје, која истотака често победува на тендерите и во други општини, и тоа неколку години по ред вклучувајќи го и Градот Скопје. ЈП Куманово-паркинзи задолжено за тендерите за Нова година Во 2009 година, Советот на Општина Куманово донесе одлука за формирање на Јавното претпријатие „Куманово – паркинг“. Првичната идеја била ова претпријатие да ги решава проблемите за паркирање во градот, тековно да го одржува јавното и уличното осветлување, контрола на потрошувачката електрична енергија, како и одржување и стопанисување со спортски терени и угостителски објекти ,кои се во сопственост на општината. Две години од основањето на ЈП „Куманово-паркинг“,во 2011 година, доверени му се ингеренциите за распишување и спроведување на тендерите за новогодишното украсување.

Општина Струга ги намалила трошоците откако го ангажира ЈКП „Еко Струга“

Пишуваат: Шефкие Аласани и Теодора Новеска

Веќе две години градот Струга, на предлог на Советот на Општина, новогодишно го украсува Јавно комуналното претпртијатие (ЈКП) „Еко-Струга“. Јавното претпријатие е задолжено да го украси градот и да ги одржува украсите, за да може да се користат и следните години. Пред донесување на оваа одлука, во анализираниот период од 2016-2019 година, секоја година се избирале различни компании, преку системот за јавни набавки. Трошоците за украсување на градот за новогодишните празници, според податоците кои се достапни на системот за електронски набавки e-nabavki, варираат од година во година. Воочливо е дека ниту една година не е истото претпријатие кое го добива тендерот за украсување на градот. Само во 2016 година, проценетиот буџет од Општината е надминат од договореното претпријатие, и тоа проценетата договорена сума од 762.711,86 денари достигнала до 900.000 денари. 2017 година: Украсување на градот за Нова Година 2018 Проценета вредност: 508.474,58 денари, Договорена вредност: 505.100 денари, Набавката ја добива Трговско претпријатие за производство, трговија и услуги БЕНИ МАРКЕТ, с. Велешта-Струга ДООЕЛ. 2016 година: Украсување на градот за Нова Година 2017 Проценета вредност: 762.711,86 денари, Договорена вредност: 899.986 денари. Прифатена е понудата на Претпријатиете за трговски услуги ВВУЛЦ – ТРАНСПОРТЕ импорт-експорт ДООЕЛ Велешта, Струга. Во системот на јавани набавки нема документ за склучен договор. 2015 година: Украсување на градот за Нова Година 2016 Проценета вредност: 762.711,86 денари. Договорена вредност: 900.000 денари Договорот за украсување го добива Претпријатие за градежништво, производство, трговија и услуги ВИРГО ЕНГИНЕРИНГ ДООЕЛ импорт-експорт Скопје. И овој договор не може да се најде на e-nabavki.

Општина Тетово три години по ред ја украсува иста компанија

За украсување на градот за 2019 година, Општина Тетово планирала 25 илјади евра, но одлучено е овие средства се донираат во Албанија, по земјотресот на 26 ноември, каде животот го загубија 52 лица. Со тоа, градот остана без новогодишно украсување. Во 2018 година, Општина Тетово за новогодишно украсување одвои 789.000 денари, што е помал буџет споредено со 2016 и 2017 година. За украсувањето на градот се погрижи компанијата „БОШ ДД“ од Тетово, која го украсуваше градот три години по ред. Според податоците од електронскиот систем за набавки, оваа компанија го добила тендерот за украсување на градот во 2016-та и 2017-та година, со ист буџет од 1.199.670,00 денари. Освен тендерот за новогодишно украсување, Компанијата БОШ добила уште два други тендери од истата Општина. Се работи за проектот „Изградба и реконструкција на јавното осветлување“ во 2018 година, проект со вредност од 11.585.546 денари, и другиот проект во 2019 година за „Набавка на репроматеријали за улично осветлување“, со вредност од 1.249.260 денари. Трошоци на Општина Тетово за новогодишно украсување: Година: 2018 Наслов на договорот: Новогодишно украсување Изведувач: „БОШ ДД“ од Тетово Вредност на договорот: 789.000 денари. Година: 2017 Наслов на договорот: Новогодишно украсување Изведувач: „БОШ ДД“ од Тетово Вредност на договорот: 1.199.670 денари. Година: 2016 Наслов на договорот: Новогодишно украсување Изведувач: „БОШ ДД“ од Тетово Вредност на договорот: 1.199.670 денари.

Општина Битола ги намалила трошоците за новогодишно украсување

Врз основа на податоците од електронскиот систем на јавни набавки, Општина Битола за новогодишното украсување за преодот од 2019 во 2020 година, потрошила околу 12 илјади евра за дочекот на Новата 2020-та, намалувајќи ја на овој начин сумата пари за овој празник, во споредба со 2018 година. По објавениот повик на општината, се потпишани три договори со две компании. За материјалите за украсување за Нова Година и фигури за деца е одбрана компанијата „ЗИ МУС“ од Скопје, со која се потпишани два договори – првиот со вредност од 271.990 денари, а вториот договор со вредност од 287.330 денари. Додека третиот договор, кој се однесува исто така на материјали за новогодишно украсување и фигури за деца ,е потпишан со „Техномак Инженеринг“ од Битола, со вредност од 163.803 денари. Во 2018-та се потрошени околу 16 илјади евра за дочек на Нова Година. Општината потпишала четири договори за Нова Година. За набавка на новогодишни украси за 2018-2019 година, повторно набавката ја добила компанијата „ЗИ МУС“ со која е потпишан договор со вредност од 349,823 денари. За набавка на материјали за поправка на украсите и фигури за деца се потрошени 188.800 денари со набавката од „Алфанет компјутер систем“ од Битола. За електрични услуги, монтирање и одржување на украсите, компанијата „Винел електрик“ од Битола добила 361.080 ден за извршување на услугите. Во меѓувреме, за потрошен материјал за реконструкција и поставување на украсите за Нова Година повторно е потпишан договор со „Техномак Инженеринг“ со вредност од 118.000 денари. За 2017 година не се објавени податоци, а во 2016 е потпишан договор за електрични услуги, монтирање, одржување и отстранување на новогодишни украси со компанијата „ЕЛ МАР“ од Битола, во износ од 219.622 денари или 3,5 илјади евра.

За пет години Ресен потрошил близу два милиони денари за украсување

Четири години по ред Ресен за Нова Година го укасува една иста компанија – „Еко клуб“ ДООЕЛ од Битола и тоа за ист износ од 354.000 денари. Вкупните пресметки покажуваат дека за украсувањето на плоштадот „Цар Самоил“, Општина Ресен во 2016,2017,2018 и 2019 година потроши над 1.400.000 денари. Новогодишното украсување во преодот од 2019 во 2020 година го добива Друштвото за трговија, производство и услуги Метал ват-ел од Скопје, а Општина Ресен платила поскапо. Набавката изнесува 483.210 денари со ДДВ. Од овие податоци евидентно е дека во 2019 година биле потрошени 129.210 денари повеќе од другите години.

Охрид за новогодишното украсување во 2019 година плати двојно повеќе од 2017 година

Пишуваат: Рита Бехадини и Дајана Лазаревска

Општина Охрид, иако веќе четири години ја украсува иста команија, за новогодишното украсување на градот во 2019 година потроши двојно повеќе од 2017 година. Фирмата изведувач на декорацијата е „Метал ват-ел“, ДООЕЛ од Скопје, која наплатила 1.779.912 денари за украсувањето во 2019 година, додека во 2017 година новогодишната декорација чинела 999. 342 денари. „Метал ват–ел“ е истовремено единствениот апликант на тендерот последните 4 години на јавната набавка на Општина Охрид.

| Година | Потрошен износ (ден) | | ------ | -------------------- | | 2019 | 1,779,912 | | 2018 | 1,862,928 | | 2017 | 999,342 | | 2016 | 1,416,000 |

Оваа компанија е исто така задолжена за декорирањето на Општина Аеродром во 2019-та, во износ од 2.983.925 денари. Исто така, во 2018 година, го добива тендерот за украсување на општините: Гевгелија, Радовиш, Неготино, Крива Паланка, Валандово и скопските општини: Карпош, Чаир, Аеродром и Гази Баба.

Ова компанија освен со новогодишно украсување, се занимава и со многу диверзибилни дејности. Имено, повеќе пати врши сервисирање на протопни и циркулаторни пумпи во спортската сала „Борис Трајковски“- Скопје, ЈП „Водовод“-Куманово. Исто така, во 2018 година истата фирма е набавувач истовремено и на хирушки мантили за Клиниката за Кардиологија во Скопје и корпи за одпадоци за ЈП „Комунална Хигиена“- Скопје.

Компанијата „Метал ват –ел“ Скопје, со седиште Гази Баба има долга листа на клиентела, вклучувајќи ја и компанијата „Линк медија плус“, која ја врши истата дејност, новогодишно украсување и’ е директен конкурент.

„Линк медиа плус“ и „Метал ват –ел“ рекордери по јавни набавки за новогодишното украсување

Пишуваат: Дора Ајдини и Маја Терзиова

Запрепастувачки голем е процентот од средношколците во Тетово кои биле жртви на булинг во училиштата од нивни врсници, од професори, но и од највисоките органи во образованието. Ова го покажува истражувањето на претседателот на Унијата на средношколци (УСТ) во Тетово, Бленди Ходаи и неговите колеги. Според него, булингот е тема за која треба почесто да се зборува, затоа што не можеме да ја надминеме ако премолчуваме. Но, наместо поддршка, Ходаи бил непријатно изненаден од односот на директорите на училиштата, од кои добил закана по објавувањето на резултатите од истражувањето.

Спроведувачите на истражувањето направено меѓу 1729 ученици на возраст од 15-19 години, доживеале уште едно изненадување. Нивните очекувања биле дека физичкиот булинг ќе биде позастапен кај учениците. Но, резултатите од ова истражување покажаа дека 79 отсто од испитаниците сметаат дека таканаречениот невидлив булинг или психички булинг е повеќе застапен во односот наставник – ученик, но и кај самите ученици.

„Многу загрижувачки податок што произлезе од истражувањето, е дека 44 отсто од учениците биле жртви на булинг. Тој број веројатно е поголем, бидејќи булизмот станува секојдневна рутина во нашите училишта“, рече Бленди Ходаи , лидер на УСТ.

Што е булинг и како да го препознаеме?

Булинг претставува навредливо однесување кон одредени лица, кое се повторува, е штетно и агресивно. Варира во однос на нивото на насилството и можате да биде и физички и психички. Темата за булингот е тема за која многу малку се дебатира кај нас. На булингот не му се дава голема важност и се занемарува, не само од родителите и наставниците, туку и од државните институции. Но, како да знаеме дека едно дете е жртва на булингот? Најчестите знаци се кога одбива да оди на училиште, со изговорот: „Не сакам да одам на училиште, ме боли стомакот, не се чувствувам добро!“. Психолозите предупредуваат ‒ ако откриеме дека детето дава вакви знаци и тие се чести, случајот треба да се испита.

Фиторе Бајрами, професорка по психологија на Тетовскиот универзитет, објаснува дека булингот се дефинира како намерно агресивно однесување. „ Лицето кое има намера да задева друго лице, тоа го прави со целосна свест. Сака да му наштети на другиот, почнувајќи од тоа „да прави да се чуствува лошо“, продолжувајќи во други форми. Тоа што е карактеристично кај булингот е што лицето кое предизвикува булинг, во овој случај се нарекува агресор и секогаш има поголема сила од другиот“, вели професорката Бајрами. Посебен фокус треба да се посвети и на изворот на овој феномен, што се јавува во нашето општество. Психологот Едлира Дестани вели дека внимателно треба да се следи секоја промена кај учениците и да се најде изворот на тоа однесување. „Во одредени моменти кога не сме во состојба да се изразиме, применуваме такви механизми што ги задеваме другите за да се воздигнеме себеси. Ова се случува со сите генерации. Во меѓувреме, за да се издигнеме себеси, започнуваме со вербално вознемирување, вербално исмејување, со што другото лице ,кое е жртва во овој случај, не се спротивставува на задевањето и избегнувајќи го, преминува во фазата во која почнува да се повлекува. За да го избегнеме булингот, ние треба секое дете на многу мала возраст да го оставаме да се искаже за сѐ што го мачи. Секогаш треба да се земе сериозно случајот и да се најде изворот зошто тоа лице се однесува така,“ вели Дестани. За да се реши проблемот помеѓу врсниците на училиште, смета психологот Дестани, децата не треба да се срамат да проговорат за инцидентот со своите родители, да добијат поголема поддршка од нив и поголема ангажираност од психолозите. Поголем акцент и редовна грижа за менталното здравје. Треба секој да се стреми кон тоа да има поголема самодоверба, да не дозволи некој друг потценувајќи го да се воздигне себеси. Наместо да критикуваме, да охрабруваме. Но, колку се професорите се запознаени со оваа појава и како реагираат во случај да видат ученик кој задаева или се изживува со некој соученик? УСТ вперува прст во психолозите во училиштата кои, според нив, треба да сносат одговорност за оваа состојба, бидејќи од нивна страна никакво истражување не е направено. Од Унијата велат дека психолозите дури не се ни запознаени со терминот „булинг“. Тие ова го нарекуваат дисфункција на канцеларијата на училишните психолози. Најголема иронија, според УТС, е што учениците не ни знаат кои се психолозите во нивните училишта.

Булингот ‒ сѐ уште табу тема во општеството

Дека за булингот не се зборува меѓу професорите во училиштата потврдува и средношколската професорка, Линдита Емерлаху, која укажува на неколку слабости во односот професор – ученик. „Ние, наставниците, го сфаќаме овој концепт како многу важен, почнувајќи од самите себе. Нашата главна задача како професори треба да биде фокусирање на тоа како да го зацврстиме карактерот на учениците и тие да знаат како да реагираат во случај на булинг. На многу ученици им недостасува самодоверба. Не ми се допаѓа кога учениците секогаш велат „ДА“ за сѐ што јас ќе им кажам. Треба да постои поблиска релација помеѓу учениците и професорите. Треба да постои човечка блискост, која ќе помогне во отстранување на социјалниот булинг,е ставот на Емерлаху. Професорката Емерлаху, смета дека против булизмот може да се бориме и со менување на начинот на предавање со примена на интерактивно предавање. На овој начин учениците ќе се вклучат во предавањето и ќе почнат да размислуваат дека нивното мислење вреди. Сето ова е и дел од образовната дејност, какви деца ќе воспитуваме во иднина и во какви личности тие ќе пораснат.

Maja Terziova

Published Work

Корупцијата и подмитеноста е израз на интелектуална немоќ

„Затворена“ Македонија

„Линк медиа плус“ и „Метал ват –ел“ рекордери по јавни набавки за новогодишното украсување

Со потценување на булизмот до деградирање на детскиот карактер